KOFEINA – ZALETY I WŁAŚCIWOŚCI
Jest znana z tego, że pobudza i dodaje energii, dlatego jest również częstym dodatkiem do porannego posiłku. Filiżanka małej czarnej do śniadania to dla wielu nawyk, przyzwyczajenie lub po prostu sposób na poprawę humoru, ponieważ jej smak i aromat mają wielu zwolenników. Kawa, a właściwie kofeina w niej zawarta, posiada wiele właściwości, które pozwalają nazwać ją niekiedy ratunkiem w sytuacjach, kiedy nasz organizm nie jest w stanie wydajnie funkcjonować, kiedy jesteśmy senni, osłabieni i zmęczeni. Ale kawa to nie jedyne źródło kofeiny.
NATURALNA SUBSTANCJA POBUDZAJĄCA
O kofeinie, jak o wielu substancjach, wiemy, że istnieje, jednak niewielu pokusiło się o pogłębienie tej wiedzy, dowiadując się, czym właściwie ona jest oraz jak długa jest jej historia. Odkryta została dopiero w XIX wieku, co było dużym wydarzeniem, a sama kofeina spotkała się z dużym uznaniem wśród jej konsumentów, jak też zainteresowaniem ze strony nauki. Naturalnie występuje ona w liściach, owocach i nasionach. Jest jednym ze związków, które nazywamy metyloksantynami. Jest znana przede wszystkim ze swoich właściwości pobudzających, co jest związane z jej wpływem na układ nerwowy człowieka. Uzupełnia pokłady energii, a to oznacza, że niezawodna okazuje się, kiedy nasz organizm nie funkcjonuje właściwie.
Kofeina – naturalny alkaloid – występuje w wielu gatunkach roślin. Współczesnemu człowiekowi znana jest jednak z tego, że możemy ją znaleźć w nasionach krzewu kawowego, w liściach krzewu herbacianego, nasionach drzewa kakaowca, liściach ostrokrzewu paragwajskiego Mate i zarodkach nasion Coli. Z tego powodu tak często sięgamy po kawę czy kawałek czekolady, aby pozbyć się uczucia zmęczenia bądź senności.
Ile kofeiny jest w każdym ze spożywanych przez nas produktów, które są jej najważniejszymi źródłami?
- Kawa parzona – 100-115mg/ 190ml
- Herbata – 50mg/ 190ml
- Czekolada – 5.5-35.5mg/ 50g
- Cola – 11-70mg/ 330 ml
- Napój energetyzujący – 28-87mg/ 250m
Można zatem dostrzec, że najwięcej kofeiny znajdziemy w kawie, dlatego to ona uważana jest za napój będący dla człowieka podstawowym źródłem energii. Trzeba jednak pamiętać, że nie powinno się przekraczać jej dziennej porcji, czyli w normalnych dawkach ok. 200 g, co oznacza wypicie 2 filiżanek kawy. Według statystyk dzisiaj spożywamy 3,98 mg kofeiny/ kg masy ciała na dzień, czyli osoba o wadze 70 kg dostarcza codziennie swojemu organizmowi 278 g kofeiny.
POBUDZA, DODAJE ENERGII… ALE JAK TO JEST MOŻLIWE?
Nie zastanawiamy się dlaczego i jak coś funkcjonuje, dla nas liczy się efekt, czyli to, co na skutek pewnych działań udało się osiągnąć. Podobnie jest w przypadku kofeiny, której sam mechanizm działania nie jest nam znany, jednak wiemy, jaki jest tego rezultat.
Kofeina oddziałuje bezpośrednio na układ nerwowy człowieka. Obecna w naszym organizmie stymuluje receptory do zwiększonej produkcji energii w komórkach. Charakteryzuje się dużą szybkością wchłaniania. Wystarczy 45 minut, aby została przyjęta przez organizm ludzki i była wówczas metabolizowana. Zanim jednak dostarczy energii komórkom, wpływa także na układ pokarmowy, krwionośny i oddechowy. W odpowiednich ilościach pozytywnie wpływa na organizm, jednak należy być ostrożnym, gdyż działa także lekko przeczyszczająco, przyśpieszając procesy trawienne.
DOBRA KOFEINA… ALE TYLKO W ODPOWIEDNIEJ PORCJI!
Dziennie nie powinniśmy przekraczać porcji 200 mg kofeiny. Często jednak zdarza się tak, że wypijamy nawet 4 kawy w ciągu całego dnia, co może oznaczać, że nasz organizm przyjmuje aż dwa razy więcej kofeiny niż powinien. Substancja ta dodawana jest również do wielu suplementów wspomagających odchudzanie, a także spalanie tkanki tłuszczowej. Jedna porcja zawiera zazwyczaj 100-200 mg kofeiny. Producenci nie biorą jednak pod uwagę faktu, że wiele osób oprócz tych środków wypijają dziennie jedną, dwie, a nawet trzy kawy, co już znacznie przekracza dzienną porcję tej substancji. To prowadzi do negatywnych konsekwencji, jak zwężenie naczyń krwionośnych, szczególnie niebezpieczne dla osób z nadciśnieniem, jak też lęk i niepokój. Co może wydawać się paradoksalnie niemożliwe, zbyt duża ilość kofeiny zamiast pobudzać może wywołać zmęczenie. Jest to spowodowane uzależnieniem receptorów dopaminy.
Pomimo wad, jakie płyną ze spożywania kofeiny, ma ona mnóstwo zalet, które wspominane są na końcu jako podsumowanie tego, co już wiemy. 200 mg kofeiny dziennie to dobry sposób, aby poprawić funkcjonowanie naszego układu nerwowego. Obserwujemy wzrost koncentracji, szybciej zapamiętujemy nowe informacje i przyswajamy wiedzę. Pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu, gdyż wykazuje również działanie moczopędne. Stymuluje produkcję soków żołądkowych i pozytywnie wpływa na pracę trzustki oraz wątroby. Naukowcy z Ameryki zwracają jeszcze uwagę na jedną właściwość kofeiny, otóż zwiększa ona libido, w szczególności u kobiet może spowodować, że popęd seksualny zwiększy się nawet o połowę.
Kofeinę dostarczamy do organizmu wraz z wieloma produktami, nie tylko z poranną i popołudniową kawą. Jest ona dobra, ma bowiem pozytywny wpływ na nasz organizm, może mu pomóc w momentach osłabienia, jednak trzeba być ostrożnym, aby nie przekroczyć jej dziennej „bezpiecznej” porcji. W przeciwnym razie zamiast pobudzać, wywoła przewlekłe zmęczenie.